Burdasın: Forum => Tüm Bölümler Notlar => Büro Yonetimi Tüm Notlar |
|
admin (şimdiye kadar 24 posta) |
Büro Yönetimi Dersinde Alınan Ders Notları Sayfamızda partlar halinde bulunan büro yönetimi dersinde alınan notları bu sayfada birleştirdik. Diğer partlara bakmaya gerek kalmadan bu sayfada bütün notları bulabilirsiniz. Tüm büro yönetimi ve sekreterlik bölümü okuyan arkadaşlara kolaylıklar dileriz. Not: Büro yönetimi okuyan Beyza arkadaşımıza özenle hazırladığı bu notlar için beyinsi.com ailesi olarak teşekkür ederiz. BÜRO YÖNETİMİ Örgüt: En az iki kişinin amacını gerçekleştirmek için yapılan ya da kurulan yapı. Yönetim: Evrensel süreci toplumun yapısı kadar çok eski. Bir sanattır yönetim hem de bilimdir. Yönetimin bir çok tanımı vardır. Yönetim; Örgütteki işlerin amaçlarını güzelleştirmesi için planlaması, örgütlemesi, yöneltilmesi, koordine etmesi ve denetim yapmasıdır. Özel sektördeki yönetimin 1. amacı kardır. Kamu sektöründeki idarenin 1. amacı insan ihtiyacını karşılamadır. Yönetim Fonksiyonları: Planlama, Örgütleme, Yöneltme, Koordine etme, Denetim. Yönetimin Temel Özelliği Beşeri özellik Yöneten ve yönetilen insandır Amaç özelliği vardır İş birliği özelliği, ortak çalışma İş bölümü ve uzlaşma Koordinasyon özelliği Yetki özelliği Evrensel özelliği Hiyerarşik özelliği Yönetimin Amacı Teknik, beşeri, kavramsal boyutları olan örgütsel faaliyetleri yerine getirmektir. Beşeri boyutta yöneticinin çalışanları motive ederek çalıştırmasıdır. Örgütün bir bölümünde sorun çıkmasını yönetici engellemelidir. Yönetici işini doğru yaparak verimliliği arttırmalıdır. Doğru kararlar vererek etkinliğini arttırmalıdır. Örgütün kaynaklarından minimum seviyede kullanım amaçlanmalı ve minimum seviyeden en çok verimi almak esas amaç olmalıdır. Az kaynak kullanımı ve çok verim parelel olmalıdır. Yönetimin Fonksiyonları Plan; Bir hareketi gerçekleştirmek için en uygun zamanda yapılmalıdır. Plan yapılırken yönetici ne zaman yapacağını, kimin yapacağını en ince detayına kadar düşünür. Planlar hem uzun hem de kısa vadede yapılabilir. Yöneticinin Sahip Olması Gereken Özellikler Riyakatli olmak, İletişim özelliği olması, Otoriter olması, Diksiyonun güzel olması, Saygılı olması, Ön görüşlü olması, Sorumluluk duygusu olmalı, Zamanı ayarlayabilmeli, İradesinin güçlü olması, Kendisine güvenmeli, Yerinde karar almalı, Objektif olmalı, Teknik bilgisi üst düzeyde olmalı. Örgüt Ve Yönetim Kuramları Klasik kuram Neoklasik kuram Modern kuram Klasik Kuram 1.Bilimsel yönetim 2. Bürokrasi 3. Yönetim ilkeleri Bilimsel Yönetim Akımı: Amacı; Tek tek her işgören performansını yükselterek örgütün verimliliğini arttırmak. Bilimsel Yönetim İlkeleri (1911) Taylorun Çalıştığı İşletmelerdeki Temel Gözlemleri Verimsizlik, tembellik ve kaynatma, yapılan işler için standart çalışma sürelerinin belirlenmeyişi, işe almada ehliyet, yetenek ve kapasite gibi unsurların ele alınmayışı ve kısasların kullanılmayışı, çalışma kanal ve prosedürlerinin standarttan yoksun oluşu. Bilimsel Yönetimin Felsefi İlkeleri Yönetimin uygulanmasında bilimsel yöntemlerin kullanılması ve geliştirilmesi, işçileri işe alırken belirtilen işe en uygun kişiyi seçmeye yarayacak bilimsel yaklaşımları kullanma, yönetim ile işçilerin görevlerini ayırmak ve bu ayrımla birlikte bu iki grup arasında arkadaşça işbirliği teşviki, işçiye bilimsel, öğretim, eğitim ve kendini geliştirme olanağı sağlamak ve böylece işçilerle içten gelen bir iş birliği geliştirmek. Taylorizm Makina Kuramı Standartlaşma, hareket zamanı ve etütler, bir işin en kısa zamanda nasıl yapılabileceği, sistematik seçim ve eğitim, parça başına ücret, ürettiğin ürün kadar para kazanmak. Max Weber (1864-1920) (Bürokrasinin babası Alman sosyolog, sosyolojinin babası, Almanyanın Erfurt şehrinde doğmuş. 7 kardeşten en büyüğü, antipozitivist, entellektüel bir ortamda büyümüş, hukuk, ekonomi ve tarihe ilgi duymuştur, üniversitede hukuk okumuştur, soylu bir aileden gelmiştir. Bürokrasi Kuramı günlük dilde kullandığımız, işlerin geciktirilmesi yokuşa sürülmesi; Bugün git yarın gel anlamının ters ve etkinlik açısından ideal bir örgüt yapısıdır. Webere göre salt yasa ve kurallarla çalıştırılan bürokrasi yönetimi soylulardan oluşmalıdır. Weberin önerdiği ideal tip bürokrasi beş unsurdan meydana gelmektedir. Hiyerarşik yapı Görevsel ve uzmanlaşma Tanımlanmış yetki ve sorumluluklar Kestirilebilirliği sağlayan kayıtlar Davranış kuralları Bürokrasi .Rasyonellik Görevler hiyerarşiktir Güç yazılı kurallarla olmalıdır Çalışanlar emirlere uymalı Çalışanlar iş ilişkilerine duygusallığı karıştırmamalı Yükselmeleri performansa göre olmalı İşler bölümlere ayrılarak kurallara uyulacak şekilde uzman kişiler tarafından yürütülmeli Seçilecek personelin teknik bilgisi ve iş becerisine göre temin edilmesi İş güvencesi sağlanmalı 3 Tip Meşru Yetki Weber yetkiyi 3e ayırır; Geleneksel yetki: Mutlak itaat bekleyen davranışları öngörür Rasyonel yetki: Mantığa dönüktür. Demokratik ilkeleri izler Karizmatik yetki: Büyük liderlere özgü kişisel ve hatta manyetik denilebilen kuvvetleri kapsar. Yönetsel Kuram/Genel Yönetim Akımı/ Yönetim Süreçleri ( Henry Fayol 1841-1925) Taylorun iş ve işçilerden beklediğini, Fayol yönetim ve yöneticilerden beklemiştir. Yönetim süreçlerini ilk kez sıralayan Fayol, yönetilenlerden çok yöneticiye güvenmiştir. Fayolun İşletme Etkinlikleri Teknik faaliyetler Ticari faaliyetler Mali faaliyetler Güvenlik faaliyetleri Muhasebe faaliyetleri Yönetim faaliyetleri (en önemlisi) Fayolaa göre bir işletmenin başarısı yukarıdaki altı maddeden geçer. Henry Fayol Fayol, yönetimin tanımını yönetim fonksiyonlarına dayanarak realist bir şekilde yapmıştır. Yönetimde hiç bir şey mutlak değildir. Yönetim bir ölçü ve kıyas meselesidir. Benzer şartlarda olsa bile aynı ilke nadiren aynı şekilde uygulanır. Bu nedenle ilkeler esnek olmalı ve ihtiyaca adapte edilmelidir. Fayola göre yönetim sürecinin 5 öğesi Planlama, örgütleme, emretme, eşgüdüleme, kontrol Neoklasik Örgüt Yaklaşımı ( Elton Mayo) Mayo ve arkadaşları yaptıkları deney ve araştırma sonucunda, grup oluşturma, grup arkadaşlığı ve sevgi bağlarının güçlü olmasının, işletme sahip ve yöneticilerin davranışlarında olumlu değişmelerin, onların önemsenmesinin çalışma ortamının havasını değiştirdiği bunuda sürekli verim artışına yol açtığını bulmuşlardır. Temel Özellikleri Ekonomik insan kavramına doğrudan karşı çıkılmış ve bireysel kabul edilmiştir. Her birey eşitsiz ve biriciktir. Verimliliğin belirlenmesinde dış gerçekler kadar bireyin dış dünyası da önemsenmiştir. Üretimdeki artış ve düşüşler iş yerinin fiziksel ve ekonomik koşullardan çok, iş ortamındaki insan ilişkilerinin niteliğine bağlıdır. Güdüleme yalnızca ekonomik unsurlara değil ayrıca toplumsal ve bireysel unsurlara da bağlıdır.Modern Yönetim KuramlarıKlasik Kuram, Neoklasik Kuram, Modern KuramModern kuram, çalışanların karmaşık olduğunu ve çeşitli faktörlerden tarafından motive edildiğini öne sürmektedir. Örgütler dinamik ve açık olarak ele alındığı için değişiklik ve karmaşıklık bu kuramın üzerinde durduğu temel noktalar olarak görülmektedir.Sistem YaklaşımıBir örgüt sistem olarak birbirine bağımlı, birbirini ve tüm sistemi etkileyen alt sistemlerden oluşur. Sistemin temel parçaları, doğal fiziksel çevrelerden oluşur. Bu parçalar sürekli birbiri ile ilişkide bağımlı durumdadır. Bu parçalar arasındaki ilişkiyi sağlayan süreçler ise, iletişim, karar verme, parçalar arası ve içi denge ile parçaların çevreyle olan dış dengesini sürdürmesidir. Sistem Yaklaşımına Damga Vuran Kuramcılar Mary Parker Fallet Chester Bernard Ludwing Van Bertelonffy Alfred Karzybski Entropi, örgütün iflas etmesidir Açık sistem, bir örgütün dışarıdan alıp vermesidir Kapalı sistem, dışarıdan hiç bir şey alıp vermemesi bir ürünü üretmek için kendi elindeki ile yapmasıdır. Özkaynak kullanımı. Emir birliği, her ast bir üstten sorumlu. Kontrol alanı, bir kişinin yönetebileceği kişi sayısı. Büro Kavramı Büro, faaliyetlerin yürütülmesi için gerekli insan ve ekipmanlarla donatılmış çalışma yeridir. Bir başka ifade ile büro, işletmenin idare edildiği ve işlerin yürütüldüğü yerdir. Büro otomasyonu en basit tanımı ile; Bürolarda yapılan işlerin otomatik hale getirilmesi amacı ile bilgisayar teknolojisinin kullanılmasıdır. Artık bürolarda daktilo yerine bilgisayar ve yazıcılar kullanılmaktadır. Büroların Tarihsel Gelişimi 18.yyda sanayi devrimi buhar makinesinin geliştirilerek sarayın hizmetine sokulması sonucu olarak gelişmiştir. Bu tarihten sonra gerek özel gerekse kamu sektöründe bir çok örgüt kurulmuş ve oluşmuştur. Büroların İşlevleri Büroların hizmet olanlarını kapsayan işlevleri; Yazılı ve sözlü iletişimin sağlanması, bürolarda faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için gerekli bilginin sağlanması. Dış müşteri; mezun olup gidip çalışacağın yer, İç müşteri; öğretmen, öğrenci, büro çalışanlarının seçilmesi, güvenilirliği, eğitilmesi, örgütün varlık ve kaynaklarının incelenmesi kar ve zararın hesaplanması, üretim faktörlerinin yürütüldüğü bürolarda bu işlerin planlanması, üretimin kontrol edilmesi. Bürolarda işlerin sorunsuz yürütülebilmesi için yapılması gereken faaliyetler Bürolarda işlerin planlanması ve programlanması Bürolarda etkin bir organizasyon yapısının kurulması Örgüt şemalarının oluşturulması Bürolarda verimlilik ve iş basitleştirme politikalarının uygulanması İş bölümüne önem verilmesi, işin paylaşılması ve yardımlaşma Bürolarda iş akış şemalarının belirlenmesi Hareket ekonomisi tekniğinin uygulanması Bürolarda yerleşme ve çalışma koşullarının geliştirilmesi Büro araç ve gereçlerinin ve makinelerinin düzenli ve özenli kullanılması Büro malzemelerinin israfının önlenmesi Büro Türleri Büro türleri ikiye ayrılır. Klasik bürolar ve çağdaş bürolar Klasik Bürolar: İşlemlerin fiziki anlamlarda gerçekleştirildiği bürolardır. Aşağıdakilere göre sınıflandırılır; Uzmanlık alanlarına göre bürolar: Bürolar bir veya iki kişi tarafından kurulan çeşitli mesleki uzmanlık bilgilerinin sağladığı bürolardır. Özel büro kapsamındadır (Avukat büroları, muhasebe büroları. Ait oldukları kurumlara göre bürolar Ait Oldukları Kurumlara Göre Bürolar Bürolar kamu kuruluşlarına veya özel kuruluşlara ait olabilirler. Özel bürolar genellikle üretim, ticaret ve hizmet işleriyle ilgili faaliyetlerin gerçekleştiği bürolardır. Üretim işletmelerindeki bürolara fabrika büroları örnek gösterilebilir. Ticari işletmelerdeki bürolar alım satım faaliyetlerin yerine getirildiği bürolardır. Hizmet işletmelerindeki bürolar ise bankacılık ve sigortacılık gibi hizmetlerin verildiği bürolardır. Kamu kuruluşlarındaki bürolar ise devlet işlerinin yürütüldüğü bürolardır. Örnek verecek olursak vergi dairesi. Kuruluş Amaçlarına Göre Bürolar Bürolar kar sağlamak hizmet üretmek ya da toplum yararına faaliyette bulunmak amacıyla kurulabilir. Kamu kuruluşları ve dernekler buna örnek gösterilebilir. Yerleşim Yerlerine Göre Bürolar Bürolar açık, kapalı ve hibrit bürolar olmak üzere 3 e ayrılır. Açık bürolar; çalışanların büyük salonlarda bir arada bulundukları bürolardır. Bu tür bürolarda bölümler birbirinden dolaplar, ve paravanlar gibi eşyalar ile ayrılır. Büyük bir işletmenin santrali gibi. Kapalı bürolar; genellikle 1 ie 4 çalışanın olduğu bürolardır. İşletmeler bu tür büroları tercih ederler. Gizlilik gerektiren ve daha fazla konsantrasyon gerektiren işlerin olduğu işletmeler kapalı büroyu tercih ederler. Hibrit (melez) bürolar; hem açık hem kapalı olan bürolardır. Çağdaş Bürolar Gezici bürolar; mobil büro uygulaması özellikle pazarlama, reklam, piyasa araştırması, kamu oyu yoklamaları gibi bir iş yerine bağlı olmadan yürütülebilecek faaliyetlerin diz üstü bilgisayarlarla gerçekleştirilmesidir. Adhokratik bürolar; belli bir iş için kurulan işin tamamlanmasıyla da dağılan bürolardır. Belli amaçları yerine getirirler. Uzman kiilerden oluşan ekip çok iyi çalışır. Bürokrasinin Özellikleri Kalıcılık, Hiyerarşi, İş bölümü Büro Patoloji Bir örgütteki bireyin kendisini o örgütün vazgeçilmez elemanı olarak görmesidir. Bürokrasi ortadan kalkar Karmaşıklık, merkezilik ve resmilik yerine örgütsel esneklik sağlanır Esnek iş çalışma saatleri oluşturulur Verimlilik artar Maliyet azalır Ev Büroları Ev büroları esnek çalışma için kullanılan büro çeşitlerindendir. Bu bürolarda çalışanlar kendi evlerinde bilgisayar, telefon, fax, internet gibi teknolojik iletişim araçlarını kullanarak işe yeri ile interaktif iletişim sağlar. Olumlu sonuçları: Kıyafet sıkıntısı yok, iş yerine geliş gidiş masrafı yok Olumsuz sonuçları: Sosyalleşme yok Sanal Bürolar Gelişen teknoloji sayesinde bilgi ve iletişimin sağlandığı belli bir fiziksel mekana bağlı olmadan işlerin gerçekleştiği bürolardır. Sanal bürolarda sanal çalışanlar olur. Yaratıcı Bürolar Çalışma ortamının planlanmasıyla ilgili yeni yaklaşımların uygulandığı hiyerarşik bir ortam yerine daha esnek ve alışılmışın dışında tasarımların kullanıldığı bürolardır. Büro Çalışanları Büro çalışanlarını temel olarak 4 grupta değerlendirmek mümkündür. Bunlar yöneticiler, sekreterler, memurlar ve diğer çalışanlardır. Yöneticiler; Bu kişiler planlama, örgütleme, yönetme ve denetleme görevi üstlenirler. Uzmanlar; Belirli alanlarda planlama ve uygulama konusunda uzmanlığa sahip olmaları nedeniyle bürolarda istidam edilir. Sekreterler Bürolarda yönetici sekreter ve sekreter olmak üzere 2 grup görev yapar. Yönetici sekreterler her türlü faaliyetleri yönetenlere yardımcı olan kişilerdir. Memurlar Büroların kuruluş amaçlarına göre yerine getirilmesi gereken faaliyetleri gerçekleştirmekle yükümlü olan kişilerdir. Diğer Çalışanlar Özel büyük bürolarda santral memurları, temizlik görevlileri, güvenlik görevlileri Büro İşlerinin Analizi İş analizi bir işin en önemli yönlerini ortaya çıkarmak ve işi tamamlama sürecidir. Örgütteki bütün işleri en üst yöneticiden en alt işçinin tüm işleri en iyi şekilde yapmasıdır. İş analizi sonucunda; İş tanımları ve iş gerekleri ortaya çıkar. Çalışma biriminin analizi tamamlandıktan sonra işleri birbirinden ayıran görevlerin ayrıntılarını ortaya koyan iş tanımları iş analizi sayesinde yapılır. İş tanımı olan iş yerleri ciddi iş yerlerdir. Belirlenen işlerle ilgili bilgi toplanmadan önce kurumun amacı, stratejileri, kaynakları, ürünleri ve hizmetleri gibi kurumun çevresel faktörler hakkında bilgi sahibi olmalıdır. İş Analizi Programının Temel Amacı Örgütteki mevcut pozisyonlar, bu pozisyonların niteliği, beceri, bilgi, tecrübe ve eğitim gereklerini ve bu pozisyonların birbiriyle olan ilişkilerini belirlemektir. Temel amaçlar şöyle belirlenir; 1. Gelecekte çalışan ihtiyacını ve çalışanların niteliklerini saptayarak insan kaynakları planlamasına yardımcı olmak. 2. İşe alımda açık ve kesin kriterleri oluşturmak. 3. Şimdi ya da gelecekte ortaya çıkabilecek eğitim ihtiyacını tespit etmek. 4. Performans standartlarını belirlemek. 5. Kariyer planın sağlıklı bir şekilde yapılmasını sağlamak. İş Gücü Planlaması İstenilen zamanda istenilen yerde istenilen sayıda iş görenin bulundurulmasıdır. İnsan Gücü Planlaması Uzun dönemli bir planlamadır. Uzun dönemde örgütte ortaya çıkabilecek olan insan gücü ihtiyaçlarını belirler. Oryantasyon Çalışma yaşamına yeni başlayanlara veya işletme içinde görev konumları değişen personele uygulanan eğitime oryantasyon eğitimi denir. Büro İşlerinin Gerekleri İş gereklerinin tespit edilmesinde çalışanların iş açısından 4 özelliği tespit edilir. Fiziksel özellikleri: İşin gerçekleşmesi için gereken bedensel şartlar. Zihinsel özellikleri: Planlama yeteneği, analitik düşünme, hafıza, konsantre olma, resmin tamamını görme. Duygusal ve sosyal özellikleri: Sosyal ilişkiye açıklık, çevresi ile sosyal ilişkiler kurma, kendini dinletebilme. Davranışsal özellikler: Kişinin bilgisini davranışa ne ölçüde yansıttığı tespit edilir. Büro İşlerinin Gruplandırılması Bürolarda görülen işler çoğaldıkça iş tanımları da değişmektedir. Büro işleri kırtasiyelik, sekreterlik ve yöneticilik işleri arasında orantılı doğruluk gösterir. Bu işler; rutin, teknik, analitik, kişiler arası ve idari işlerdir. Rutin İşler: Düşünme gerektirmeyen ve beceriye dayanan günlük işlerdir. Teknik İşler: Kırtasiyeciliği de içine alan ancak ileri derecede teknolojiye dayalı işlerdir. Analitik İşler: Eleştiriye ve yaratıcı düşünmeye dayalı işlerdir. Kişiler arası işler: Analiz edebilme, yargılama gibi yetenekleri içerir. İdari İşler: Planlama, örgütleme, motive etme gibi becerileri içerir. Bürolarda İş Bölümü Büro işlerinin büro çalışanlarının niteliklerine göre bölümlendirilmesi uzmanlaşmaya katkı sağlar. Paralel iş bölümü ve Eş zamanlı iş bölümü buna örnektir. İş Tasarım Yöntemleri (İş akımı tekniği) İş Basitleştirme: Örgütteki işlerin en küçük parçalara ayrılmasıdır. İş Genişletme: Basitleştirme sonucu ortaya çıkan işlere daha farklı işler eklenmesi ile genişletme yapılmış olur. İş Zenginleştirme: Yapılan işle ilgili yetki ve sorumluluklarının verilmesidir. İş Rotasyonu: Çalışanların örgütün farklı yerlerinde sırası ile çalıştırılmasıdır. Çalışanlar her işi bilmelidir. Yetki Ve Sorumlulukların Belirlenmesi Yetki, büro içinde çeşitli kademelerde belirlenen amaçların gerçekleşmesi için belirli görevleri yaptırma, denetleme, düzene koyma ve karar verme hakkıdır. Yetki diğerlerini etkileme yöntemidir. Bu anlamda yasallık, güç ve önderlik yetkinin önemli boyutlarını oluşturur. Max Weber yetkiyi geleneksel, karizmatik ve rasyonel olmak üzere 3 farklı bölüme ayırmıştır. Yürütme Yetkisi: Bu ilişki içinde her alt bir üste bağlıdır ve yalnız ondan emir alır. Bu ilişki hiyerarşik bir yapı içinde yer alır. Danışma Yetkisi: Bu ilişki içinde birim ya da pozisyonlar kurumu sonuca götüren uğraşlara doğrudan katılmazlar. Bunlar diğer birimlere destek görevini yerine getirirler, danışmanlık yaparlar. Rasyonel Yetki: Bir yöneticinin kendi bölümü dışındaki bölümlerde uzmanlık alanına gören konularda başkalarından bazı şeyleri yapmalarını isteme hakkıdır. Bürolarda İşe Alıştırma Yeni işe başlayan bir personelin en çok ihtiyaç duyduğu faktör kendini rahat hissetmesi ve verilen işleri yerine getirebileceğine inanmasıdır. Oryantasyon eğitimi alınmasından sonra çalışan ortama uyum sağlamalı ve işe alışması için gerekli eğitimin verilmesi gerekir. İşe alıştırmada sıkıntı yaşanıyorsa çalışan ayrı bir eğitime ve sürece tabi olmalıdır. Bürolarda Ergonomi Ve Tasarım Tasarım: Bürolar düzenlenirken öncelikle işin niteliği ve iş yükü düşünülerek büroların nerede kurulması, ne büyüklükte olması gerektiği belirlenir. Bu çalışma daha sonra meydana gelebilecek sorunları önler. Büro kurulurken ve düzenlenirken aşağıdaki esaslara dikkat edilmelidir; Kuruluşun yaptığı işin yükü, niteliği ve özelliği Kuruluşun büyüklüğü ve yapısı Kurumun diğer kurumlarla ilişkisi Halkla ilişkiler ile durumu ve derecesi Personel miktarı ve bu miktarın azalma ya da artma olasılığı Kurumun birimleri arasındaki iş akımı Binanın kat ve odalarının durumu, yönü ve fiziksel koşulları Tasarımda Denge İlkesi: Bu ilke büro malzemelerinin büroya belli bir denge prensibine göre yerleştirilmesi gerektiğini ortaya koyar. Tasarımda oran ilkesi: Bu ilkede dikkat edilmesi gereken husus çalışanın vücut ölçülerinin masa ve sandalye ile orantılı olmasıdır. Tasarımda Sadelik ilkesi: En iyi tasarım sade olanıdır. Sadelik aynı zamanda iletişim kurmanın en iyi yardımcısıdır. |